Kur muhafazalı mevduat (KKM), gelire endeksli senet (GES), yeni ticari kredi kaideleri son periyotta bilhassa BDDK aracılığıyla tüketici, ihracatçı ve sanayiciyi elindeki dövizi sattırmaya yönelik kısıtlayıcı siyasetler olarak ortaya çıktı. Lakin iktidarın tüm bu adımları dövizin ateşini düşürmedi. Bu nedenle son günlerde dikkat cazip art kapı siyasetleri deneniyor.
DÜZGÜN İRTİBAT YOK
Cumhuriyet’ten Ali Can polat’ın haberine nazaran kimi bankalar döviz mevduatı sahiplerini arayarak “Dolar çakılacak” kelamlarıyla KKM’ye geçmeleri istikametinde iknaya çalışırken, tezlere nazaran iktisat idaresi de sanayicilere “elinizde ne kadar döviz olduğunu biliyoruz, satın” biçiminde baskı yapıyor. Hükümetin “liralaşma” siyasetlerine bir türlü sağlanamayan itimadı ve bu iddaları ekonomistlere sorduk.
“Döviz kurunu bu kadar gündemde tutarsanız dolarizasyon artar, vatandaşı TL’de tutamazsınız” diyen Prof. Dr. Hakan Kara, iktisat idaresinin uzun müddettir düzgün bağlantı yapmayı bıraktığını belirtti. Kara şöyle konuştu: “Yapılanların neden yapıldığı, beklenen tesiri pek paylaşılmıyor. Birbiri ile çelişen, bir bütünün kesimi olmayan düzenlemeler görünce insanların başı karışıyor. Beşerler zati TL’de kalınca enflasyona karşı eziliyor, dövizi de yapay yere baskılarsanız o vakit herkes elindeki nakdi mala dönüştürmeye çalışır. Bu durumda da enflasyon üç hanelere masraf. Mevcut dış açıkla içerideki dolarizasyonu birlikte düşününce işleri denetim etmesi daha da zorlaşabilir.”
Prof. Dr. Erinç Yeldan ise “Vatandaş çaresizlik içinde dolara yöneliyor ve öbür taraftan da döviz piyasası ya açık şantaj ya da telkin üzere iktisat dışı yollarla siyasi baskılarla şirketlerin döviz talebinin önüne geçmeye çalışılıyor. Bütün bunlar da daha büyük bir güvensizlik, belirsizlik ve paradan kaçış telaşı yaratıyor. Bu da yapışkan enflasyon dediğimiz paradan kaçıp bari alabildiğimiz her şeyi şimdiden alalım fikri üretiyor” dedi.
TL’DE KAYIP SÜRECEK
Yurttaşın, ekonomik dataları bankaların telkinlerine kapılmayacak kadar çok yakından takip ettiğini söyleyen Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu ise şunlarını vurguladı:
“Enflasyonun tepelere ulaştığı, gerçek TL faizlerin eksilere düştüğü bir konjonktürde döviz tekrar en güzel korunma aracı görünüyor. Aslında KKM de mevduatların döviz cinsinden pahasını müdafaasını sağlıyor. Bu enstrümanın ek bir avantaj sağlaması lakin TL’nin başta dolar olmak üzere dövizler karşısında uygulanan yüzde 14 faizin altında paha kaybetmesiyle mümkün ki bu da pek mümkün değil.” Kozanoğlu ayrıyeten, Avrupa ekonomisindeki sakinlik sinyalleri, dış ticaret açığı ve ülke risk primindeki yükselmeyle dolar/TL’de artışın süreceğini de söz etti.
DOLARA ‘TATİL’ YOK
Türkiye’de dokuz günlük resmi tatil sürerken milletlerarası piyasalar yeni haftaya hareketli başladı. Dolar güçlenmeye devam etti.
Bu kapsamda yeni haftaya 17.24’ten başlayan dolar/TL, gün içinde 17.39’a kadar yükseldi. Dolar/Avro paritesi 1.01 düzeyine kadar gerilerken Avro/TL de 17.57 düzeyinde kaldı. Gram altın yeni haftaya 970 TL’den başlarken brent ptrol ise 105 dolar düzeyinde seyretti.
